عنوان ها
✅ این مطلب حقوقی توسط 
وکیل پایه یک دادگستری حسن اسماعیلی تایید شده است. 
در نظام قضائی ایران، حضور متهم در دادگاه کیفری یکی از مسائلی است که برای بسیاری از افراد پرسش برانگیز است. آیا متهم باید در تمامی مراحل دادرسی حاضر شود؟ یا اینکه در برخی مواقع می تواند از حضور خودداری کند؟ در این مقاله به بررسی الزامات حضور متهم در دادگاه کیفری و شرایط قانونی آن پرداخته ایم. همچنین، مواد قانونی مرتبط و موارد استثنایی که می تواند بر اساس آن ها متهم از حضور در دادگاه معاف شود، به طور کامل توضیح داده خواهد شد.
حضور متهم در دادگاه کیفری: الزامی یا اختیاری؟
در پرونده های کیفری، اصولا حضور متهم در دادگاه الزامی است، زیرا یکی از ارکان دادرسی شفاف و منصفانه، فرصت دادن به متهم برای دفاع از خود است. با این حال، در برخی شرایط، حضور متهم در دادگاه می تواند اختیاری یا غیر ضروری باشد. به طور کلی، قانون گذار در این زمینه شرایط خاصی را تعیین کرده است که در این مقاله به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.
مواد قانونی مرتبط با حضور متهم در دادگاه
برای درک بهتر الزامات و شرایط حضور متهم در دادگاه، ابتدا باید به مواد قانونی مهمی که در این خصوص وجود دارند، توجه کنیم:
-
ماده 48 قانون آیین دادرسی کیفری:
این ماده به صراحت بیان می کند که متهم حق دارد از وکیل برای دفاع از خود استفاده کند. اما این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که حضور متهم در برخی از مراحل دادرسی، از جمله محاکمه اصلی، الزامی است. -
ماده 209 قانون آیین دادرسی کیفری:
طبق این ماده، متهم باید در مرحله محاکمه حضور یابد تا به طور کامل از حقوق دفاعی خود استفاده کند. در صورتی که متهم از حضور در دادگاه خودداری کند، ممکن است مقام قضائی حکم جلب او را صادر کند. -
ماده 35 قانون وکالت:
این ماده به وکیل متهم این حق را می دهد که در تمامی مراحل دادرسی از طرف موکل خود دفاع کند. این به آن معناست که در صورت عدم حضور متهم، وکیل او می تواند در مراحل دادرسی به ویژه در جلسات دادگاه از او دفاع کند، اما حضور متهم برای برخی مراحل ضروری است. -
ماده 5 قانون مجازات اسلامی:
این ماده بیان می کند که متهم باید در تمام مراحل رسیدگی به پرونده کیفری خود، حق حضور داشته باشد. در صورتی که حضور متهم ضروری باشد، دادگاه نمی تواند بدون حضور او رسیدگی کند.
شرایط استثنایی که حضور متهم در دادگاه لازم نیست
با وجود اینکه در بیشتر مواقع حضور متهم الزامی است، در برخی موارد می توان حضور او را به تعویق انداخت یا آن را اختیاری اعلام کرد. شرایطی که می تواند به موجب آن ها حضور متهم در دادگاه ضروری نباشد، به شرح زیر است:
-
عدم توانایی جسمی یا بیماری متهم:
در صورتی که متهم به دلیل بیماری یا شرایط جسمی خاص قادر به حضور در دادگاه نباشد، می تواند از طریق وکیل خود یا از راه های دیگر از دفاع قانونی خود استفاده کند. -
حضور وکیل به جای متهم:
در برخی پرونده ها، اگر متهم از حضور در دادگاه خودداری کند و یا به دلایل قانونی امکان حضور نداشته باشد، وکیل او می تواند در مراحل دادرسی به ویژه در جلسات دادگاه از او دفاع کند. البته در این شرایط، حضور متهم در برخی موارد خاص ضروری است. -
پرونده های غیر جدی:
در برخی پرونده ها که جرم های سبک تری مانند تخلفات جزئی یا جرائم مالی کوچک مطرح هستند، متهم ممکن است بدون حضور در دادگاه محاکمه شود، ولی این مسئله بستگی به شرایط خاص پرونده و تصمیم دادگاه دارد. -
شکایات مربوط به جرائم خاص:
در برخی مواقع، مانند جرائم غیر قابل مجازات یا جرائم اداری که مجازات های سنگین ندارند، ممکن است دادگاه تصمیم بگیرد که حضور متهم الزامی نباشد.
سوال پرمخاطب
آیا در صورت عدم حضور متهم، دادگاه می تواند پرونده را بررسی کند؟
پاسخ وکیل پایه یک دادگستری:
در صورتی که متهم به دلایل موجه از حضور در دادگاه خودداری کند، دادگاه می تواند جلسه رسیدگی را به تعویق بیندازد یا در صورتی که دلیل موجهی برای عدم حضور وجود نداشته باشد، در غیاب متهم به پرونده رسیدگی کند. با این حال، در بسیاری از مواقع، دادگاه ترجیح می دهد که حضور متهم برای دفاع از خود در نظر گرفته شود. در صورت عدم حضور متهم، وکیل او می تواند از او دفاع کند، اما در صورت خودداری از حضور بدون دلیل موجه، دادگاه می تواند حکم جلب متهم را صادر کند.
جدول شرایط حضور متهم در دادگاه
| شرایط حضور متهم | توضیحات | نتیجه گیری |
|---|---|---|
| بیماری یا عدم توانایی جسمی | اگر متهم قادر به حضور در دادگاه نباشد، می تواند از وکیل خود برای دفاع استفاده کند. | عدم حضور موقت با ارائه مدارک پزشکی مجاز است. |
| حضور وکیل به جای متهم | وکیل می تواند در مراحل دادرسی دفاع کند، اگر متهم به دلایل قانونی قادر به حضور نباشد. | در صورت تأیید دادگاه، حضور وکیل کافی است. |
| پرونده های غیر جدی | در برخی موارد که جرم ها سبک تر هستند، حضور متهم می تواند اختیاری باشد. | حضور متهم در پرونده های سبک الزامی نیست. |
| جرم های خاص یا غیر قابل مجازات | در برخی جرائم خاص، حضور متهم ممکن است ضروری نباشد. | دادگاه می تواند در موارد خاص تصمیم گیری کند. |
نتیجه گیری
حضور متهم در دادگاه کیفری یکی از الزامات دادرسی است که باید در تمامی مراحل محاکمه مورد توجه قرار گیرد. با این حال، در برخی شرایط خاص مانند بیماری یا دلایل قانونی دیگر، متهم می تواند از حضور در دادگاه معاف شود یا حضور او به تعویق بیفتد. از سوی دیگر، در برخی موارد و با تأسیس وکیل، متهم می تواند بدون حضور خود از حقوق دفاعی خود بهره مند شود.
اگر شما یا اطرافیانتان درگیر پروندهای با چنین موضوعی هستید، مشاوره با یک وکیل کیفری در تهران میتواند روند قضایی را بسیار بهتر و سریعتر پیش ببرد.
همچنین در صورت نیاز به مشاوره با وکیل، هماکنون میتوانید از طریق چت زنده (دکمه چت) در گوشه پایین سمت راست سایت با ما در ارتباط باشید تا شما را به وکیل مربوطه متصل کنیم.
برای وصل شدن به وکیل کلیک کنید: (ما الان آنلاین هستیم)
پرونده های شاخص موفق وکلای پایه یک دادگستری در گروه وکلای رایمند
برای مشاهده لیست پرونده های موفق گروه وکلای رایمند، به لینک زیر مراجعه کنید:
لیست پرونده های موفق گروه وکلای رایمندنویسنده
آقای اسماعیلی
وکیل پایه یک دادگستری با بیش از ۲۰ سال سابقه
کارشناس ارشد حقوق خصوصی
لینکیدین آقای اسماعیلی
وقتی چکی توسط فردی برگشت میخوره و سپس انتقال داده میشه فردی که چک بنامش انتقال داده میشه باید بره بانک استعلام انتقال از نفر اول تا آخر رو بگیره و پیوست دادخواست مطالبه وجه چک کنه
پاسخ وکیل پایه یک دادگستری آقای اسماعیلی: باتوجه به اینکه قبلا هم گفتم این چک الان توسط فردی که آن را برگشت زده شده است به شما انتقال داده شده است پس شخص انتقال دهنده هم نسبت به شما مثل همان صادر کننده چک مسولیت دارد شما میتوانید از هردوشون مطالبه وجه چک را بکنید ابیته ایشان به عنوان ظهر نویس ومادر کننده اصلی هم بعنوان صادر کننده چک در مقابل طلب شما مسولیت دارند شما برعلیه هردوشون دادخواست بدهید.