عنوان ها
✅ این مطلب حقوقی توسط 
وکیل پایه یک دادگستری حسن اسماعیلی تایید شده است. 
یکی از پرسش های مهم در حقوق این است که آیا حکمی که توسط دادگاه صادر و قطعی شده، قابلیت تغییر یا اصلاح دارد یا خیر. بسیاری از مردم تصور می کنند پس از قطعی شدن حکم هیچ راهی برای تغییر آن وجود ندارد. اما قانونگذار در موارد خاص، امکان بازنگری، اصلاح یا تغییر حکم قطعی را پیش بینی کرده است. شناخت این موارد برای اشخاصی که با دعاوی حقوقی و کیفری سروکار دارند اهمیت زیادی دارد.
حکم قطعی در قانون
حکم قطعی به معنای رایی است که دیگر امکان تجدیدنظر یا فرجام خواهی از آن وجود ندارد یا مهلت اعتراض نسبت به آن پایان یافته است. به عبارت دیگر، پس از قطعی شدن حکم، اجرای آن لازم الاجراست. اما این به معنای غیرقابل تغییر بودن مطلق آن نیست.
مهم ترین مواد قانونی مرتبط با تغییر حکم قطعی
| قانون | ماده | توضیح |
|---|---|---|
| قانون آیین دادرسی مدنی | ماده 8 | احکام دادگاه ها پس از قطعیت لازم الاجرا هستند مگر در مواردی که قانون اجازه داده باشد. |
| قانون آیین دادرسی مدنی | ماده 426 | درخواست اعاده دادرسی نسبت به احکام قطعی در موارد مشخص امکان پذیر است. |
| قانون آیین دادرسی مدنی | ماده 477 | در صورتی که رئیس قوه قضائیه حکم قطعی را خلاف شرع بین تشخیص دهد، می تواند دستور رسیدگی مجدد بدهد. |
| قانون مجازات اسلامی | ماده 474 | امکان اعاده دادرسی کیفری نسبت به احکام قطعی در شرایطی وجود دارد. |
| قانون مجازات اسلامی | ماده 25 | آثار محکومیت کیفری پس از گذشت مدت مشخص رفع می شود (اعاده حیثیت) که نوعی تغییر در آثار حکم قطعی است. |
راه های تغییر یا اصلاح حکم قطعی
1. اعاده دادرسی
اعاده دادرسی یکی از مهم ترین راه ها برای تغییر حکم قطعی است. در این حالت، شخصی که از حکم زیان دیده می تواند در شرایط خاص مانند وجود مدارک جدید یا تعارض آراء، درخواست اعاده دادرسی کند.
2. اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری
چنانچه حکم قطعی صادره خلاف شرع بین باشد، رئیس قوه قضائیه می تواند دستور رسیدگی مجدد بدهد. این یکی از استثنائات مهم در تغییر احکام قطعی است.
3. اشتباهات شکلی یا قلمی
اگر در حکم قطعی اشتباه تایپی، محاسباتی یا شکلی وجود داشته باشد، دادگاه صادرکننده می تواند آن را اصلاح کند.
4. اعسار یا تعدیل حکم مالی
در مواردی که محکوم علیه توان پرداخت محکوم به را ندارد، می تواند دادخواست اعسار داده و تقسیط مبلغ را درخواست کند. این امر هرچند حکم را تغییر نمی دهد، اما شیوه اجرای آن را دگرگون می کند.
مطالعه بیشتر: آیا به رای قطعی دادگاه تجدید نظر می توان اعتراض کرد؟
جدول: تفاوت روش های تغییر حکم قطعی
| روش | شرایط | مرجع تصمیم گیرنده | نتیجه |
|---|---|---|---|
| اعاده دادرسی | وجود دلایل جدید یا تعارض آراء | دادگاه صادرکننده حکم یا مرجع بالاتر | نقض یا اصلاح حکم |
| ماده 477 | خلاف شرع بین بودن رای | رئیس قوه قضائیه | رسیدگی مجدد و تغییر حکم |
| اصلاح اشتباهات | وجود خطاهای شکلی یا محاسباتی | همان دادگاه صادرکننده | اصلاح جزئی رای |
| اعسار و تقسیط | ناتوانی مالی محکوم علیه | دادگاه حقوقی | تغییر در نحوه اجرای حکم |
سوال پرمخاطب
سوال: اگر پس از قطعی شدن حکم کیفری مدرک جدیدی پیدا شود، آیا امکان تغییر حکم وجود دارد؟
پاسخ وکیل پایه یک دادگستری – حسن اسماعیلی:
بله. بر اساس ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری، در صورتی که پس از صدور حکم قطعی مدارک جدیدی به دست آید که بی گناهی متهم یا تغییر در شرایط جرم را ثابت کند، امکان درخواست اعاده دادرسی وجود دارد. در صورت پذیرش اعاده دادرسی، حکم قطعی نقض شده و دادگاه مجددا رسیدگی می کند.
اهمیت نقش وکیل در تغییر حکم قطعی
پیگیری تغییر یا اصلاح حکم قطعی نیازمند تسلط کامل به قوانین و رویه قضایی است. یک وکیل متخصص می تواند:
-
شرایط استفاده از اعاده دادرسی یا ماده 477 را بررسی کند.
-
مدارک و مستندات لازم را آماده نماید.
-
درخواست قانونی را به مرجع صالح ارائه دهد.
-
در جلسات رسیدگی از حقوق موکل دفاع کند.
نتیجه گیری
اگرچه حکم قطعی به معنای پایان دادرسی و لازم الاجرا بودن آن است، اما قانونگذار در مواردی خاص راه هایی برای تغییر یا اصلاح آن در نظر گرفته است. اعاده دادرسی، ماده 477، اصلاح اشتباهات و اعسار از جمله مهم ترین راهکارها هستند. در این مسیر، مراجعه به وکیل متخصص در تغییر احکام قطعی بهترین راه برای احقاق حق و کاهش خسارت است.
اگر شما یا اطرافیانتان درگیر پروندهای با چنین موضوعی هستید، مشاوره با یکی از وکلای گروه رایمند میتواند روند قضایی را بسیار بهتر و سریعتر پیش ببرد.
همچنین در صورت نیاز به مشاوره با وکیل، هماکنون میتوانید از طریق چت زنده (دکمه چت) در گوشه پایین سمت راست سایت با ما در ارتباط باشید تا شما را به وکیل مربوطه متصل کنیم.
برای وصل شدن به وکیل کلیک کنید: (ما الان آنلاین هستیم)
پرونده های شاخص موفق وکلای پایه یک دادگستری در گروه وکلای رایمند
برای مشاهده لیست پرونده های موفق گروه وکلای رایمند، به لینک زیر مراجعه کنید:
لیست پرونده های موفق گروه وکلای رایمندنویسنده
آقای اسماعیلی
وکیل پایه یک دادگستری با بیش از ۲۰ سال سابقه
کارشناس ارشد حقوق خصوصی
لینکیدین آقای اسماعیلی
مطلب عللی و مفید👏👏
اگر درخواست طلاق از طرف زوجه باشه هم امکان داره این درخواست؟
پاسخ وکیل پایه یک دادگستری آقای شاکری نیا: زوجه در صورت داشتن دلیل میتوانند تقاضای طلاق نمایند